မဲေဆာက္ ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမိန္းကေလးမ်ားဘ၀ တေစ့တေစာင္း
October 2nd, 2008 ခါေတာ္မီဘေလာ့မွ ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။
ရဲရင့္ျမင့္ေမာင္။ ။ “သမီးကို မိဘေတြက ေက်ာင္းဆက္မထားႏိုင္ေတာ့တဲ့ အျဖစ္ဆို ေတာ့ လူပြဲစားကလည္း ရပ္ကြက္ထဲမွာ ထိုင္းကိုသြားၿပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔ မက္လုံးေပး စည္း႐ုံး တာကို အိမ္က ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ထည့္လိုက္တာပါ။ စရိတ္ၿငိမ္း ေခၚလာတဲ့အျပင္ အိမ္ကို လည္း က်ပ္တသိန္းခြဲ ႀကိဳေပး ခဲ့ေတာ့ အဲ့ဒီ္ကေနအစျပဳၿပီး မဲေဆာက္မွာ အေရာင္းစား ခံရၿပီး ဒီ္ဘ၀ကို ေရာက္လာရတာပါ။ ဒီအလုပ္လုပ္ဖို႔ တခါမွ မစဥ္းစားခဲ့ပါဘူး။ အခုေတာ့ လည္း မိသားစုအတြက္ အနစ္နာ ခံရတယ္လို႔ပဲ သေဘာထားလိုက္ေတာ့တယ္” ဟု ေျပာသူမွာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ အသက္ (၁၆) ႏွစ္အရြယ္ ပဲခူးၿမိဳ႕သူ တဦးျဖစ္သည္။
နအဖလက္ထက္ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းရာမွ လူကုန္ကူးမႈ၏ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ေနၾက သူမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးငယ္ အမ်ားအျပားလည္းပါ၀င္၏။ ဘ၀ပ်က္ကာ ျပည့္တန္ ဆာဘ၀တြင္ နစ္မြန္းေနၾကရသူ ျမန္မာမိန္းကေလးမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီ၍ရွိေၾကာင္း ျမန္မာ့အမ်ိဳးသမီးေရး ေလ့လာေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားက ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးေန ၾကသည့္ ျမန္မာမိန္းမငယ္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အတြက္ စြန္႔စားကာ အလုပ္အကိုင္ လာေရာက္ရွာ ေဖြၾကျခင္း ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ အေတြ႔အႀကဳံမရွိဘဲ ေနရာေဒသအသစ္ကို ေရာက္ရွိလာ သူတို႔ ထုံးစံအ တိုင္း လူကယ္ရီႏွင့္ ပြဲစား မ်ားေၾကာင့္ ျပည့္တန္ဆာဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾကရ ေၾကာင္းကာ ယကံရွင္မ်ားက ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာပုိင္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံမ်ားေပၚလာ
သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ (၂၀) ခန္႔က မဲေဆာက္ေဒသတြင္း ျပည့္တန္ဆာ႐ုံမ်ား (၃၀) ခန္႔ရွိရာ နမ့္က်ိဳင္းဖိ၊ ဒါလင္၊ ပတၱျမား၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊး႐ုံ၊ မီးစက္႐ုံမ်ား အပါအ၀င္ ထိုင္းလူမ်ိဳးပိုင္႐ုံမ်ားသာရွိၿပီး ျမန္မာျပည့္တန္ဆာ႐ုံဟူ၍ သီးျခားမရွိဘဲ ထိုင္းျပည့္တန္ ဆာမ်ားၾကားထဲတြင္ အေရာအေႏွာသေဘာသာရွိခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀) ႏွစ္ေက်ာ္ ခန္႔က စတင္ကာ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္းရွိ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာ မ်ားသာ အဓိကလုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အေနအထားသို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။
ေဒသခံ ထိုင္းႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ အျခားေဒသမွ မိတ္ေဆြမ်ားအား မဲေဆာက္သို႔ အလည္ ေခၚရာတြင္ “မဲေဆာက္ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ မင္းတို႔ကို ျမန္မာမိန္းကေလးေတြနဲ႔ ျပဳစုမယ္။ တို႔မဲေဆာက္ဆိုတာက ျမန္မာမိန္းကေလးေတြေပါတဲ့ၿမိဳ႕ဆိုတာ တႏိုင္ငံလုံးသိၾကတယ္” ဟု ေျပာဆိုစမွတ္ ျပဳၾကသည့္အထိ ျဖစ္သည္။
လက္ရွိ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မသဲသဲက “ဒီအလုပ္လုပ္တာ ေငြရလြယ္တယ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ မလြယ္ပါဘူးရွင္၊ အလုပ္တခါ လုပ္ရင္ က်မတို႔႐ုံမွာ ဘတ္ (၃၀၀) ရတယ္၊ တခ်ိဳ႕ ႐ုံဆိုရင္ ဘတ္ (၂၀၀) ပဲရတယ္။ အလုပ္ရွင္က တ၀က္၊ ကိုယ္က တ၀က္ရတယ္။ ကိုယ္ရတဲ့အထဲက စားစရိတ္၊ ေနစရိတ္၊ မီးဖိုး၊ ေရဖိုး၊ ပုလိပ္ေၾကးက အစ အျဖတ္ခံရတယ္။ က်မတို႔ဘ၀လည္း ရရစားစားပါပဲ။ ဖာ႐ုံဆိုတာက တရား၀င္ဖြင့္ခြင့္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ ဟိုလူဒီလူ ဖားရတာေတြက လည္းရွိ တယ္။ ဒီ္ၾကားထဲ အလကားလိုက္ေပးရ တာမ်ိဳးလည္း ရွိတယ္။ အပိုင္ရဲေတြဆိုရင္ သူတို႔ကို ႐ုံကပိုက္ဆံလည္း ေပးရတယ္။ သူတို႔လိုရင္ အလကားလည္း လိုက္ေပးရတယ္။ ဒီကရဲနဲ႔ ဗမာရဲက စကားသာ မတူၾကတာ အက်င့္စ႐ိုက္နဲ႔ ႐ုိက္စားလုပ္တာကေတာ့ အကုန္တူ တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဆက္လက္၍ “အိမ္ကိစၥ အေၾကာင္းတစုံတရာရွိလို႔ ျမ၀တီကိုသြားတဲ့အခါမွာ ရဲ၊ လ၀က၊ ျပည္သူ႔ စစ္၊ မီးသတ္နဲ႔ အျခားတာ၀န္ရွိသူေတြဟာ က်မတို႔ဘ၀ကိုသိေတာ့ အေၾကာင္းအ မ်ိဳးမ်ိဳးရွာၿပီး စစ္ေဆးတယ္၊ ရစ္တယ္။ အဲ့ဒါ သူတို႔ရဲ႕အလိုဆႏၵကို ျဖည့္ေပးမွပဲ သြားေရး၊ လာေရး အဆင္ေျပေတာ့တယ္။ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ ရဲဂိတ္ထဲမွာ သူတို႔နဲ႔ အိပ္ရတာ ရွိသလို တခ်ိဳ႕ဆို ေတြ႔ကရာမွာရွိတဲ့ အိမ္သာထဲမွာပဲ သူတို႔နဲ႔ သြားရတဲ့အထိ ႀကဳံဖူးတယ္။ ေနာက္ကို က်မတို႔ဆီကလူေတြဟာ ျမ၀တီကိုသြားရင္ အေဖာ္(ကြန္ဒုံး) အၿမဲေဆာင္ သြားရတယ္။ ကိုယ့္အႏၱရာယ္ကိုလည္း ကာကြယ္ရေသးတယ္။ မဲေဆာက္မွာက ျပည့္တန္ ဆာမႈနဲ႔ တရားစြဲတာမရွိေပမယ့္ ဗမာျပည္မွာကေတာ့ ရွိတယ္၊ ေထာင္က်ႏိုင္တယ္။ ျမန္မာ အခ်င္းခ်င္း ကုတ္ေသြးစုပ္ခံရတာက ပိုၿပီးဆိုးတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိသူမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာျဖစ္
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ ႐ုိး႐ုိးသားသား လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရန္ အလုပ္လာရွာၾကေသာ္လည္း အေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သြားၾကရေၾကာင္း၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာသူမ်ားလည္း ရွိသည္။
အသက္ (၁၈) ႏွစ္အရြယ္ မႏွင္းဆီက “ဒီအလုပ္လုပ္တာ (၂) ႏွစ္ရွိၿပီ။ ပြဲစားက သမီးကို ဘန္ေကာက္မွာ အိမ္ ေဖာ္အလုပ္ တလ ဘတ္ (၅,၀၀၀) ရမယ္ဆိုၿပီး က်ေလာက္ ေအာင္ေျပာ ေတာ့ အိမ္ကလည္း ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ထည့္လိုက္တာပါ။ ဘန္ေကာက္မ ေရာက္ဘဲ ဒီဘ၀ကို ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ေရာက္စမွာ စကားလည္းနားမလည္၊ ဘယ္သူနဲ႔မွ လည္း အေတြ႔မခံဘူး။ သမီးကို ထိုင္းသူေဌးအဖိုးႀကီးတေယာက္နဲ႔ အိပ္ခိုင္းတယ္။ ပြဲစားနဲ႔ ေခါင္းက ဘယ္ေလာက္ရသလဲေတာ့ သမီးမသိဘူး။ သမီးတို႔အိမ္ကို လူႀကဳံနဲ႔ဗမာေငြ (၃) သိန္း ပို႔ေပးတယ္။ အေမက စာပို႔လာတယ္။ ပို႔လိုက္တဲ့ေငြရတဲ့အေၾကာင္း၊ သမီးလိမ္ လိမ္မာမာနဲ႔ အလုပ္ႀကိဳးစားဖို႔ေျပာတယ္။ အေမ့စာဖတ္ၿပီး က်မ ႐ူးမတတ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့လည္း မထူးဇာတ္ပဲ ခင္းလိုက္ရေတာ့တယ္။ ဒီအလုပ္လုပ္တာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမတို႔ေကာ၊ သမီးတို႔ၿမိဳ႕ကလူေတြလည္း သိကုန္ၿပီ၊ အိမ္ျပန္ဖို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူႀကဳံနဲ႔ေတာ့ ေငြေလး ဘာေလး ပို႔ႏိုင္တာပဲရွိတယ္။ ဘ၀ေရွ႕ေရးကေတာ့ သမီးတို႔႐ုံမွာ အရင္ကလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့အစ္မေတြ အဖြဲ႔အစည္းက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားကို ေရာက္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေငြျပန္ပို႔လို႔ ဗမာျပည္က သူတို႔မိဘေတြလည္း တိုက္နဲ႔တာနဲ႔ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ သမီးလည္းအဆက္သြယ္ရွာၿပီး ႏိုင္ငံျခားကိုသြားဖို႔ စဥ္းစားထား တယ္” ဟု ေျပာ သည္။
ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ျဖင့္ မိဘမ်ားကို ျပန္လည္ေထာက္ပံ့ႏိုင္သူမ်ား အနည္းငယ္သာ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ လက္ရွိဘ၀မွ ႐ုန္းမထြက္ႏိုင္ဘဲ ေပ်ာ္ရင္းပါးရင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္။
သက္မြန္ျမင့္ႏွင့္တူသည္ဟု လူေျပာမ်ားသည့္ မိန္းကေလးက “ညဖက္အလုပ္လုပ္ၿပီး ေန႔ဘက္ တေရးတေမာ အိပ္ၿပီးရင္ မဲေဆာက္ေစ်းထဲသြားၿပီး ဘီယာေသာက္၊ စီးကရက္ ေသာက္၊ ထမင္းစား၊ ကာရာအိုေကဆိုၿပီး ကိုယ့္ဘ၀ကို ေပ်ာ္ေအာင္ လုပ္ယူရတယ္။ က်မတို႔ လုပ္အားခအျပင္ကို လာလည္တဲ့ဧည့္သည္ေတြက တရာမ်ိဳး၊ ႏွစ္ရာမ်ိဳး မုန္႔ဖိုး ေပးသြားတာေတြရွိတယ္။ အဲ့ဒီအပို၀င္ ေငြေတြနဲ႔ စားေသာက္ ေပ်ာ္ပါးရတာေပါ့။ ဒီအလုပ္ လုပ္ေနရေပမယ့္ က်မတို႔လည္း ႏွလုံးသားနဲ႔ပါ၊ အျပင္မွာလည္း ခ်စ္သူရည္းစားေတြ အသီးသီးရွိၾကတယ္။ ညဘက္အလုပ္လုပ္ ေန႔ဘက္ သူတို႔နဲ႔အတူ စားေသာက္ေနထိုင္ သြားလာရတာေပါ့။ က်မတို႔ရည္းစားက က်မတို႔ကိုေန႔ပဲပိုင္ တယ္၊ ညကိုေတာ့ ႐ုံကပိုင္ တယ္။ ကိုယ့္ရည္းစားလည္း အျခားလူေတြ ရဲ႕ရည္းစား လို တူတူတန္တန္ရွိေအာင္ အိမ္ခန္း ငွားေပးရတယ္၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္ေပးထားရတယ္။ ကိုယ္ကခ်စ္ေတာ့ သည္လိုမွ မလုပ္ရင္ သူမ်ားဆီပါသြားမယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ေစ်းမွ ကာရာအိုေကဆိုင္ရွင္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးတဦးကမူ “ဒီမိန္းကေလးေတြကို ပိုက္ဆံစုဖို႔၊ အိမ္ကိုေငြပို႔ဖို႔ က်မတို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အထိန္းအကြပ္မရွိတဲ့ၾကမ္းလို ပရမ္းပတာ ျဖစ္ကုန္ၿပီ၊ သူတို႔ညဘက္ လုပ္လို႔ရတာကို ေန႔ဘက္မွာ လာျဖဳန္းၾကတယ္။ သူတို႔ ရည္းစားထားတဲ့ သူေတြကလည္း မဲေဆာက္မွာ လက္ေၾကာတင္းေအာင္ အလုပ္မ လုပ္စားခ်င္တဲ့ ေကာင္ေလးေတြက ဒီကေလးမေလးေတြကို ျခဴစားေနၾကတာ။ သူတို႔ရည္း စားေတြကို နာရီ၊ လက္စြပ္၊ ဆြဲႀကိဳး၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္အျပင္ အိမ္ခန္းပါ ငွားေပးတဲ့ အထိျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားတေယာက္ကို မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္က အၿပိဳင္လုၿပီး က်မဆိုင္ထဲမွာ ရန္ျဖစ္ၾက၊ ဆဲၾက၊ ဆိုၾက၊ ႐ုိက္ၾက၊ ပုတ္ ၾကနဲ႔ ခဏခဏ ႀကဳံရတယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ရွိ တည္းခိုခန္းတခုတြင္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကိုေအာင္က “ေခတ္စနစ္က မေကာင္းေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြလည္း စာရိတၱဆိုတာ ဘာလည္းမသိေတာ့ဘူး၊ အဆိုးအေကာင္းလည္း မသိၾကေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္္တို႔ တည္းခိုခန္းမွာဆိုရင္ ဧည့္သည္က ျမန္မာမိန္း ကေလးလိုရင္ ေခၚေပးရတယ္။ လာပို႔တဲ့သူက ဆိုင္ကယ္နဲ႔လာတယ္၊လာတာက သုံးေယာက္။ ကေလးက (၁) ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ မိဘေတြနဲ႔အတူလာတယ္၊ ဆိုင္ကယ္ေမာင္းတာက အေဖ၊ အေမလုပ္သူက ျပည့္တန္ဆာဆိုေတာ့ ဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အေဖလုပ္တဲ့သူက ကေလးကိုႏို႔ဘူးတိုက္ၿပီး အျပင္ကေစာင့္ တယ္။ ကေလးအေမ အခန္းတက္ၿပီးတာနဲ႔ သားအမိ၊သားအဖသုံးေယာက္ ဆိုင္ကယ္နဲ႔အ တူတူ ျပန္သြားၾကတယ္။ အဲလိုပဲ အေမနဲ႔ သမီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံ တ႐ုံထဲမွာ အတူတူ အလုပ္လုပ္ၾကတာလည္းရွိတယ္။ မဲေဆာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ အျဖစ္ကေတာ့ ေျပာလို႔ေတာင္ ယုံႏိုင္စရာမရွိတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
ဆႏၵအေလ်ာက္ ျပည့္တန္ဆာလုပ္သူ မ်ားလာ
သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ လာလုပ္ၾကသည့္ ျမန္မာမိန္းကေလး အေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လာလုပ္ၾကသူ မ်ားလာသည္။ ယခင္က ျပည့္တန္ ဆာ လူသစ္တေယာက္ရရန္ အခက္ခဲရွိေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀) ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔မွစၿပီး မဲေဆာက္ႏွင့္ ျပည္တြင္းမွပြဲစားမ်ား အခ်ိတ္အဆက္ လုပ္လာၾကသည့္ အတြက္ ယခင္လိုအေျခေန မ်ဳိး မဟုတ္ေတာ့သည့္အေၾကာင္းကို ျပည့္တန္ဆာဘ၀မွ နားၿပီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံေထာင္ထားသူ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတဦးက ေျပာသည္။
သူမက “က်မ ဒီအလုပ္ကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေလာက္က လုပ္လာတာ၊ အခု (၄၀) ေက်ာ္ၿပီ။ က်မတို႔ေခတ္က လူသစ္တေယာက္ရဖို႔ဆိုတာမလြယ္ေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြက လည္း နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသုံးၿပီး လူသစ္ရွာေဖြခဲ့ရတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ စား၀တ္ ေနေရး အက်ပ္အတည္းရွိ ေတာ့ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ပြဲစားကေနတဆင့္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပုံပန္းသဏၭာန္၊ အရြယ္အစားအမ်ိဳးမ်ိဳး မွာလို႔ရတဲ့အထိ ျဖစ္သြားၿပီ။ က်မတို႔႐ုံက အထက္တန္းလႊာ႐ုံ မဟုတ္ဘူး၊ ေ၀ေနယ်ေတြအတြက္ဖြင့္ထားေတာ့ သာမန္လက္လုပ္ လက္စား အလုပ္သမားေတြအလာမ်ားတယ္။ အခန္းတခါတက္ရင္ဘတ္ (၂၀၀) ပဲယူတယ္။ က်မတို႔နဲ႔ ေကာင္မေလးေတြက တေယာက္တ၀က္ ယူရတယ္။ သူတို႔ကို တလ တခါေငြရွင္းေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ ႀကိဳထုတ္တဲ့လူလည္း ရွိတယ္။ ေငြရွင္းတဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ အိမ္လခနဲ႔ ပုလိပ္ေၾကး တေယာက္ (၁,၀၀၀) ႏုတ္တယ္။ သူတို႔ကို ထမင္းေပးတယ္၊ ဟင္းဖိုး (၁) ေန႔ (၂၀) ေပးတယ္။ မဲေဆာက္မွာ တႏိုင္တပိုင္အိမ္႐ုံအပါ၀င္ လက္ရွိဖာ႐ုံ (၂၀) ေလာက္ရွိတယ္။ ႐ုံတိုင္း ပုလိပ္ကို လစဥ္ေၾကးေပးရတယ္။ တလ (၈,၀၀၀) ကေန (၁၀,၀၀၀) ၾကားရွိတယ္။ လိုင္းေၾကးေပးထားေတာ့ အဖမ္းအဆီးရွိရင္ ႀကိဳေရွာင္လို႔ရတယ္။ ဘန္ေကာက္ကလာတဲ့ အထူးအဖြဲ႔တို႔၊ စီမံခ်က္အဖြဲ႔စုံတို႔က်ေတာ့ သူတို႔လည္းဘာ မွလုပ္ ေပးလို႔မရဘူး။ မႏွစ္က က်မတို႔႐ုံကို ၀င္ဖမ္းေတာ့ က်မေယာက်္ားကို ဖာ႐ုံေထာင္ မႈနဲ႔ ႐ုံးတင္တာ ေထာင္ (၂) ႏွစ္နဲ႔ (၇) လက်သြားတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္က ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို ေဒသခံလူမ်ိဳးမ်ားက ဦးစီးလုပ္ကိုင္ၾကရာမွ ယခုအခါ ျမန္မာမ်ား ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ နားလည္မႈယူကာ “အိမ္ဘိ” ဟုေခၚသည့္ (ျပည့္တန္ဆာ) အိမ္႐ုံမ်ားေထာင္ၿပီး ကိုယ့္အဆက္ သြယ္ႏွင့္ကိုယ္ လုပ္စားၾကသည္ဟု လက္ရွိ မဲေဆာက္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုမွ ေခါင္းတဦးျဖစ္သူ ကိုအာႏုိးကရွင္းျပသည္။
ကိုအာႏုိးက “ကိုယ့္ျမန္မာေတြအခ်င္းခ်င္း အိမ္႐ုံေထာင္ၿပီး လုပ္စားၾကေတာ့ ပိုၿပီး တြက္ေျခကိုက္တယ္။ ဟန္ျပအေနနဲ႔ အိမ္ေရွ႕မွာ ေစ်းဆိုင္ေလး ဖြင့္ထားမယ္၊ စက္ခ်ဳပ္ ဆိုင္ဖြင့္ထားမယ္။ ဟုိတယ္တို႔၊ တည္းခိုခန္းတို႔၊ အျပင္ ေအာ္ဒါတို႔ သြားဖို႔ၾကေတာ့ ဆိုင္ ကယ္နဲ႔လုိက္ပို႔ေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ မိန္းကေလးေတြက မိသားစုရွိေတာ့ ေအာ္ဒါ လာတဲ့အ ခ်ိန္မွာ ဖုန္းနဲ႔ပဲ အဆက္သြယ္လုပ္ရ တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ညိဳညိဳဟု အမည္ရွိသည့္ အသက္ (၂၅) ႏွစ္၀န္းက်င္ မိန္းကေလးကလည္း သူမအလုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရယ္ရယ္ေမာေမာျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ရွင္းျပသည္။
“ဧည့္သည္ေခၚလို႔ ဟုိတယ္ကိုသြားရင္ က်မေယာက္်ားက ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႔ လိုက္ပို႔ တယ္။ အလုပ္သြားရင္ တခါတေလ ကေလးပါေခၚသြားရတယ္။ က်မသားေလးက (၁) ႏွစ္ခြဲပဲရွိေသးတယ္။ က်မဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ရင္ က်မေယာက်္ားက ကေလး ကိုႏို႔ဘူးတိုက္ရင္း အျပင္ကေစာင့္တယ္။ လူေတြက က်မတို႔လိုလူေတြကို အျပစ္ေျပာ ခ်င္ၾကတယ္။ က်မက ခႏၶာကိုယ္ကိုပဲ ေရာင္းတာပါ၊ က်မေမတၱာနဲ႔ ႏွလုံးသားက ေတာ့ လင္နဲ႔ကေလးေပၚမွာ အျပည့္အ၀ရွိပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဂ႐ုမစိုက္ႏုိင္ဘူး၊ ကိုယ့္ကို ထမင္းေကၽြးတာမွမဟုတ္ဘဲ။ က်မတို႔လို ျမန္မာမိသားစု မဲေဆာက္တခြင္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိ ပါတယ္။ က်မေယာက္်ား ပန္းရန္လုပ္ရင္ တေန႔ (၁၀၀) ထက္ပိုမရဘူး၊ မိဘေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းေတြကို ကူညီဖို႔မေျပာနဲ႔၊ ကိုယ္ေတာင္ ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့
ေယာက္်ားက ကေလးထိန္း၊ အႀကိဳအပို႔လုပ္ေပါ့။ ေအာ္ဒါတခါ သြားရင္ (၅၀၀) ရတယ္၊ (၁) နာရီေတာင္မၾကာဘူး၊ ညအိပ္ရင္ (၁,၅၀၀) ရတယ္။ ဗမာျပည္က မိသားစုေတြကို မ်က္ႏွာမငယ္ေအာင္ အိမ္နဲ႔ယာနဲ႔ျဖစ္ေအာင္ ကူညီႏိုင္ခဲ့တယ္။ က်မတို႔လို အိမ္ေထာင္ သည္ေတြ ဒီအလုပ္ လုပ္စားတာ မဲေဆာက္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိတယ္။ ဒီအလုပ္က မိုးရြာတုန္း ေရခံရတာ၊ အရြယ္ရလာရင္ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကိုသုံးေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကကေတာ့ လင္မယားခ်င္း နားလည္မႈ ရွိဖို႔ပဲလိုတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ပန္းဦးေစ်းကြက္
ပန္းဦးေရာင္းရာမွ ျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ က်င္လည္ခဲ့ရသူ အသက္ (၁၉) ႏွစ္အရြယ္ မေႏြးေႏြးက သူ႕အျဖစ္ကုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာဆုိရာမွာ “သမီးေက်ာင္း (၅) တန္းထိေန ခဲ့ဖူးတယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကပါ။ ဟိုမွာသမီးတို႔ေမာင္ႏွမ (၄) ေယာက္ရွိတယ္။ သမီးကအ ႀကီးဆုံး၊ အေမက သေဘၤာဆိပ္မွာ အေၾကာ္ေရာင္းတယ္။ ေစ်းထဲမွာ ေန႔ျပန္တိုးယူၿပီး အရင္းအႏွီးလုပ္ရတယ္။ အေဖက ေလျဖတ္ထားတယ္၊ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ဘူး။ အေမ့လုပ္ စာနဲ႔ မိသားစုဘ၀ ဘယ္လိုမွရပ္တည္လို႔မရဘူး။ ေန႔စားလုပ္ရင္ (၁,၅၀၀) က်ပ္ထက္ ပိုမရဘူး၊ ဆန္ (၁) ျပည္က (၁,၀၀၀)ေက်ာ္တယ္။ က်မတို႔အိမ္မွာ မနက္(၁) ျပည္၊ ည(၁) ျပည္ခ်က္ရတယ္။ ေနာက္ဆုံး အေမနဲ႔သမီး မဲေဆာက္မွာ အလုပ္လာရွာတယ္။ ၾကက္သြန္ ခြာတယ္၊ ပန္းရန္လုပ္တယ္၊ အလုပ္က အဆင္မေျပတဲ့ၾကားထဲ ပုလိပ္က ခဏခဏဖမ္း ေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ သမီးတို႔နယ္ကပဲ ေခါင္းလုပ္တဲ့လူနဲ႔ ဆက္မိတယ္။ အေမက က်မကို မိသားစုအတြက္ က်မကုိေရာင္းဖို႔ေျပာေတာ့ လက္ခံလိုက္တယ္။ ဘတ္ (၁၅,၀၀၀) နဲ႔ ေစ်းတည့္သြားတယ္။ ေခါင္းနဲ႔တ၀က္စီရတယ္။ သမီးနဲ႔ အိပ္တဲ့ ထိုင္းသူေဌးက သနားလို႔ ဆိုၿပီး မုန္႔ဖိုးဘတ္ (၃,၀၀၀) ေပးတယ္။ ရတဲ့ေငြေတြကို အေမ့ကို ေပးၿပီး အိမ္ျပန္ခိုင္း လိုက္တယ္။ ကိုယ့္ေအာက္က လူေတြက ေက်ာင္းေနေတာ့ အိမ္ကို လစဥ္ပိုက္ဆံပို႔ေပးရ တယ္။ ပါကင္ေဖာက္တဲ့ကိစၥက ဒီလိုရွိပါတယ္။ ပထမတႀကိမ္ ေဖာက္ရင္ (၁၅,၀၀၀)၊ ဒုတိယအႀကိမ္မွာ (၈,၀၀၀)၊ တတိယအႀကိမ္မွာ (၃၀၀၀) ေလာက္ရတယ္။ သုံးႀကိမ္စလုံး သမီးကို လုပ္တဲ့ အဖိုးႀကီးေတြ ကြန္ဒုံးမသုံးၾကဘူး။ ေနာက္မွ ျပန္စဥ္းစားၿပီး ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္သြားတယ္။ မဲေဆာက္ေဆးရုံႀကီးမွာ ေဆးစစ္ေတာ့ ဒီေန႔ထိ ဘာေရာဂါမွေတာ့ မရွိ္ေသးဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာက်န္းမာေရး
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည့္တန္ဆာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည့္တန္ဆာမ်ားသည္ မဲေဆာက္ေဆး ႐ုံႀကီးတြင္ (၃) လတႀကိမ္ ေသြးစစ္ၾကရၿပီး (၁) ပတ္တခါ သားအိမ္စစ္ေဆးမႈ ခံယူရသည္ ဟု မဲေဆာက္ေဆး႐ုံႀကီးမွ အထက္တန္း သူနာျပဳတဦးက ေျပာၾကားသည္။ ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ ျပည့္တန္ ဆာ႐ုံမ်ား အၿမဲတမ္းအဆက္အသြယ္ရွိေၾကာင္း၊ လိင္မႈဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ကူး စက္မႈမျဖစ္ရေအာင္ ပညာေပးအစီစဥ္မ်ားကို ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ ေသာ အဖြဲ႔အခ်ိဳ႕မွ အကူညီေပး လုပ္ေဆာင္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ေဆးစစ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သြယ္သြယ္အမည္ရွိ မိန္းကေလးက “ေဆးပုံမွန္စစ္ ရတာက ေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ပဲ။ ေဆးလာမစစ္တဲ့လူကို ေဆး႐ုံက သူေဌးမဆီ ဖုန္းနဲ႔ဆက္ၿပီး တိုင္ၿပီဆိုရင္ အတိုင္ခံရတဲ့လူကို ေငြရွင္းတဲ့ရက္မွာ ဒဏ္ေငြ (၅၀၀) ျဖတ္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္ ၿပီး ေသတဲ့လူေတြ ရွိေတာ့ရွိတယ္။ ၾကာၾကာမွတခါ ျဖစ္တာပါ။ ဧည့္သည္ေတြကို ကြန္ဒုံးစြပ္ ခိုင္းဖို႔၊ ကြန္ဒုံးမပါဘဲ မလုပ္ၾကဖို႔ သတိေတာ့ထားရတယ္။ ဖာက်ိဳးရင္ ေဆးထိုးလို႔ရေပမယ့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘ၀ဆုံးၿပီ။ တခ်ိဳ႕ဧည့္သည္ေတြက မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ အစြပ္ကို မသုံးခ်င္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း လုပ္ရင္းတန္းလန္းနဲ႔အစြပ္ကိုခိုးျဖဳတ္တာလည္းရွိတယ္။ အႏၱရယ္မ်ားေတာ့ေခ်ာ့ေမာ့ၿပီးေျပာရတယ္။ ေျပာလို႔မရတဲ့အဆုံး ကိုယ္ပဲ အမ်ိဳးသမီးကြန္ဒုံး သုံးရတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ အလုပ္ရမယ္၊ လစာေကာင္းတယ္၊ ေငြလည္းႀကိဳ ယူလို႔ရ တယ္ဆိုၿပီး ပြဲစားက အိမ္ကို ျမန္မာေငြ (၂) သိန္းေပးခဲ့တယ္။ ဒီေရာက္မွပဲ ဒီဘ၀ေရာက္ခဲ့ ႒ရတာပါ။ အယုံမလြယ္ၾကဖို႔ ဗမာျပည္က လူေတြကို သိေစခ်င္တယ္” ဟုု ေျပာသည္။
ရန္ကုန္သူ ျဖဴျဖဴကလည္း “သမီးက ဒီအလုပ္ကို ရန္ကုန္မွာကတည္းက လုပ္တာပါ။ မဲေဆာက္မွာက လိမၼာရင္ ေငြစုၿပီး အိမ္ကိုေငြပို႔ႏိုင္ေသးတယ္။ ရန္ကုန္မွာက ျပည့္တန္ဆာ လုပ္တဲ့ လူမ်ားၿပီး ေပ်ာ္ပါးႏိုင္တဲ့ လူေတြကနည္းေတာ့ တြက္ေျခမကိုက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မဲေဆာက္ကို လာတာပါ။ ရန္ကုန္မွာက ဆယ္အိမ္မႉး၊ ရာအိမ္မႉး၊ ရဲ၊ မီးသတ္ေတြက အလ ကားေခၚတာကမ်ားေတာ့ ဒီဘက္ထြက္လာတာက ပိုေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး မဲေဆာက္ကို အရင္ေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ အဆက္အ သြယ္နဲ႔ ေရာက္လာတာပါ။ ဒီမွာက ပုလိပ္ေၾကးေလာက္ပဲေပးရတယ္။ ဒါကို က်မတို႔ နားလည္ပါတယ္။ ဖာသည္နဲ႔ရဲဆိုတာက ကိုင္းကၽြန္းမွီ၊ ကၽြန္းကိုင္းမွီပဲ” ဟု ေျပာသည္။
အလုပ္သမား ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ားလည္းရွိ
အေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ မဲေဆာက္ရွိ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံမ်ားမွ အလုပ္ သမမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာေလာကအတြင္း ေရာက္ရွိမႈမ်ားရွိသည္။ ျပည္တြင္း ရွိမိဘ မ်ားမွာ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ စား၀တ္ေနေရးျပႆနာမ်ားအျပင္ တရားမ၀င္ ထီေလာင္းက စားမႈမ်ားေၾကာင့္ အုိးေပ်ာက္၊ အိမ္ေပ်ာက္ျဖစ္ကာ ပို႔သမွ်ေငြ အလ်ဥ္မမီျဖစ္ၿပီး ေငြေနာက္ လိုက္ရင္းျဖင့္ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္သြား သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္ဟု အိမ္ရုံတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူတဦးကလည္း ေျပာသည္္။
မဲေဆာက္ရွိ အႏွိပ္ခန္းမ်ား၊ ကာရာအိုေကဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္စားပြဲထိုးမ်ားတြင္ ျမန္မာ မိန္းကေလးမ်ား အမ်ားစု လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ အေၾကာင္းကို စားပြဲထိုး ျမန္မာအ မ်ိဳးသမီး မႏြဲ႕က “တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ေရာက္ခါစမွာ ရွက္ေတာ့ ႐ုိး႐ုိးစားပြဲထိုးပဲလုပ္တယ္။ အိမ္က ခဏခဏ ပိုက္ဆံမွာတာလည္းပါတယ္၊ ကိုယ္ကလည္း မဲေဆာက္မွာ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ နဲ႔ အိမ္နဲ႔ေနခ်င္တာလည္းပါတယ္။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း အရင္ေရာက္တဲ့ သူေတြက လည္း စည္း႐ုံးေတာ့၊ ဆိုင္ပိတ္ခ်ိန္ မနက္ (၂) နာရီဆိုရင္ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ လိုက္အိပ္ ေတာ့ တေခါက္ကို(၁,၀၀၀) ေလာက္ရတယ္။ ဆိုင္မွာရတဲ့လခက (၁) လ သုံေလးေထာင္ ထက္ မပိုဘူး။ ဒီလိုပဲ အတုျမင္အတတ္သင္ရာကေန ျဖစ္သြားၾကတာပါ။ အႏွိပ္သည္ေလာ ကမွာလည္း ေငြရလြယ္ေတာ့ ဗမာျပည္ကလာတဲ့ မိန္းကေလးေတြ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုပိုမ်ားလာတယ္။ အႏွိပ္သည္ေတြက်ေတာ့ တခါႏွိပ္ရင္ (၂) နာရီကို ဘတ္ (၂၄၀)
ကိုယ္က (၁၀၀) ပဲရတယ္၊ က်န္တာက အလုပ္ရွင္ယူတယ္။ ေနထိုင္စားေသာက္ ေရးကိုေတာ့ သူတို႔တာ၀န္ယူတယ္။ အဲဒီကေန အစျပဳၿပီး ေနာက္ဆုံး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေရာင္းစားတဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ဘြဲ႕ရမ်ား၊ ေက်ာင္းဆရာမမ်ားပါ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ ဘဲြ႔ရေက်ာင္းသူမ်ား၊ ျပည္တြင္းတြင္ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ခဲ့ သူမ်ား၊ သူနာျပဳျဖစ္ခဲ့သူမ်ား၊ ဆယ္တန္းေအာင္သည့္ မိန္းကေလးမ်ားမွာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္သည့္ ရေနာင္း၊ မဲေဆာက္၊မယ္ဆိုင္ေဒသမ်ားႏွင့္ ဘန္ေကာက္ တြင္ အမ်ားအျပားလုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္ကို မိစန္းဟုအမည္ခံယူထားသည့္ မဲေဆာက္ ေရာက္ အထက္တန္းျပဆရာမ တဦးက လည္း ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
သူမက “ဒီအလုပ္ကို ဘယ္သူမွမလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘြဲ႔ရၿပီးလုပ္စရာ အလုပ္ မရွိဘူး။ ရွိျပန္ေတာ့လည္း၀န္ထမ္းလစာနဲ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ဘယ္လိုမွဆက္စပ္လို႔ မရဘူး။ လက္ရွိျမန္မာျပည္အေျခေနနဲ႔ဆိုရင္ လူေမႊးေျပာင္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ စကားႀကီး စကားက်ယ္ ေျပာတယ္လို႔ေတာ့မထင္ပါနဲ႔၊က်မတို႔ကစနစ္ဆိုးႀကီးရဲ႕သားေကာင္ေတြပါ။ ဘြဲ႔ရေက်ာင္းဆရာမေတာင္ လူေမႊးမေျပာင္ဘူးဆိုေတာ့ သာမန္လူဆိုရင္ပိုဆိုးၿပီေပါ့။ ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ၿပီး ဖာသည္ လုပ္ရေကာင္းလားဆိုၿပီး က်မကိုအျပစ္ေျပာ တဲ့လူလည္း ရွိပါတယ္။ က်မသူတို႔ကို နားလည္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဂ်င္မေလးဂ်မ္း သီခ်င္း ထဲကလိုေပါ့၊ ဂ်င္ဆိုတာသူ႔ဖာသာသူ မလည္တတ္ပါဘူး။ လည္ေအာင္ဖန္တီးေပးတဲ့ အဓိကတရားခံ မရွိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ဂ်င္မေလးေတြ ကံေကာင္းလာမွာပါ” ဟုေျပာ သည္။
(ဤသတင္းေဆာင္းပါးပါ ကာယကံရွင္မ်ား၏အမည္ရင္းမ်ားကုိ လႊဲေျပာင္းထားသည္)
